Buiten giert de wind rond het huis. Het regent en het is echt guur winterweer. Binnen heb ik Radio Italia opstaan en geniet ik van een heerlijk glaasje Chardonnay bij mijn lekkerbekje met ravigotesaus. Nee, terwijl ik dit schrijf zit ik niet in het zonnige en onbeschrijflijk mooie landschap van Villa Ferranti in Abruzzo. Nee ik zit in een houten boerenhuisje in Wijngaarden Zuid-Holland.  In de wintermaanden werk ik bij enkele woningcorporaties, wat mij zeer goed bevalt. Mijn collega´s vragen mij regelmatig wat voor weer het bij ons in Italië is. Deze vraag vind ik altijd leuk te beantwoorden als ik vanuit ons huis in Italië werk, maar minder leuk om te beantwoorden als ik net als hen in een koude kantoortuin in Nederland naar de regendruppels op de ramen kijk. Deze blog gaat over efficiency in midden Italie.

Spumante bottelen bij Pilatum Ciccone

Het is 20 juli 2023. Negen uur in de ochtend. Ik schat dat het al boven de 30 graden is. Als ik aankom is het ontbijt al begonnen bij Agricola Azienda Ciccone. We ontbijten aan een lange tafel. Ik schat dat er zo´n 20 mensen aanwezig zijn, waarvan 3 roodverbrande Nederlanders en de rest zongebruinde Italianen.

Naast het meest verrukkelijke voedsel worden de eerste glaasjes Spumante bij het ontbijt al gedronken. Nu is dat niet eens zo gek want daar draait het deze dag om. Ik ben hier om de buren van een Nederlandse vriend te helpen met het bottelen van de Spumante wijn die de familie Ciccone hier produceert. Ik wil het in dit blog hebben over efficiency bij een Italiaanse wijnproducent. Ciccone is niet één van de grotere wijnhuizen van Italië. Maar het is ook zeker geen kleine. Ieder etiket op deze foto wordt vastgemaakt aan een vol pellet met wijnflessen.

Lopende band van wijn

Er zijn feesttenten neergezet om schaduw te bieden aan de mensen die aan de lopende band gaan werken. De lopende band is gehuurd en vult per uur maar liefst 5.000 flessen Spumante. Spumante is een mousserende wijn, net als Champagne of Prosecco. Deze laatste twee zijn streeknamen en mogen niet gebruikt worden voor bubbeltjeswijn uit andere streken. Onze Spumante wordt gemaakt van de Montonico druif. Wikipedia wijst je in de verkeerde richting,. Het is een zeldzame druif die niet alleen in Calabrië voorkomt maar juist op deze plek in Abruzzo al door Pontius Pilatus bij deze wijngaard gedronken werd (meer dan 2.000 jaar geleden).

Nu gaat het mij om de efficiency of het ontbreken daarvan op deze buitengewoon hete dag. Aan het begin van de lopende band staat een enorme pellet met lege flessen. Het zijn een soort bierflessen die eenmaal op de lopende band gezet, gevuld worden en door een ander deel van de machine voorzien van een bierdop. Pas later in het gistingsproces komt de bekende champagnekurk er op.

è così

Aan het einde van de lopende band worden de flessen opgepakt en opgestapeld in een pellet. 5.000 flessen per uur worden door 2 mensen op de band gezet en door 4 mensen eraf gehaald en opgestapeld tot 1,5 meter hoge stapels van flessen. Om dit goed te laten verlopen moet vooral het einde niet voor oponthoud zorgen. Ik zie een uitdaging!

Vliegende keep

De temperatuur is inmiddels gestegen naar rond de 37 in de echte schaduw. In de halfopen partytent kun je er zeker 10 graden bij optellen. In het begin richt ik mij op het opstapelen van de flessen. Maar al gauw zie ik problemen aan de voorkant ontstaan. Er moet snel een nieuw pellet met flessen komen. Ik ren als een vliegende keep heen en weer. Flesjes water drink ik in één teug leeg maar ik blijf meer zweten dan dat ik binnenkrijg. Ook de lege flessen hebben het warm. Ze staan in de zon te branden, ik probeer de eigenaar uit te leggen dat dat nooit goed kan zijn voor de kwaliteit van de wijn. Hij maakt een gebaar en hij mompelt ´beh´. Zowel het gebaar als het geluid betekend in deze streek iets als: ´è così´, `het is wat het is´.

Eigenlijk kan ik de rest van mijn blog hier stoppen, want efficiency in Midden-Italië is het best te omschrijven als ´beh´, het is wat het is.

Engeltje

Ik weet het allemaal aardig te regelen maar op een gegeven moment lig ik er helemaal af. Ik blijk nog maar een half uur bezig te zijn! De vader van de familie Ciccone vindt mij in de schaduw en weet mij weer wat op te lappen met een plastic bekertje gevuld met de meest goddelijke Spumante die ik ooit heb geproefd. Het is dat ik het een bijzonder banale uitdrukking vind, anders had ik gezegd dat het was alsof er een engeltje op mijn tong pieste.

Allemaal vrijwilligers

Vanuit de relatief koele schaduw, met mijn inmiddels bijgevulde bekertje Spumante, kom ik weer wat op krachten en kan ik het hele proces goed overzien. Ik zie dat van de 19 personen er 6 voor aan de band bezig zijn, ongeveer 8 aan het einde van de band, de zoon des huizes rijdt op de heftruck.

Iedereen wisselt elkaar af en doet het rustig aan. Dit is duidelijk de manier waarop deze mensen het al eeuwen lang gewend zijn en dit is de manier die werkt. Het zijn allemaal vrijwilligers die je met deze temperaturen alleen aan de gang houdt door ze een heel relaxte instelling te gunnen. Af en toe komt pappa Ciccone met een nieuwe fles Pilatum (zoals deze Spumante heet) om de plastic bekertjes bij te vullen.

Lunchtijd

Terwijl ik weer in de hitte met een aantal anderen de flessen sta op te stapelen, stopt het rinkelende geluid van de flessen en stokt de hele lopende band. Het onderdeel wat de bierdopjes er op moet drukken, werkt niet goed meer. De specialist die bij de lopende band hoort, en zelf mee heeft geholpen, krijgt de machine voorlopig niet meer aan de praat. Pappa Ciccone vindt het de hoogste tijd voor de lunch, de meest belangrijke maaltijd van de dag. Eerst komt de antipasti, daarna de primo, de secondo en daarna de dolce. Matteo, die het bedrijf een aantal jaar geleden van zijn vader heeft overgenomen, vult alle glazen weer met Pilatum bij. Dankzij mijn inmiddels aardige beheersing van de Italiaanse taal kan ik leuke gesprekken voeren over politiek (eigenlijk een no go in Italië), over eten en tradities.

Madonna

Ik heb mijn huiswerk gedaan en wat gegoogled want de naam Ciccone kwam mij bekend voor. Ik spreek de vader van de familie over een wel heel bekende achternicht. Hij zegt het zo bescheiden dat ik het nog eens moet vragen. Zijn opa en de opa van Madonna blijken broers te zijn. De Nederlanders aan tafel reageren daar verbaasd op, maar mamma Ciccone zegt dat ze het Madonna erg kwalijk neemt dat ze nooit is langs gekomen. Vervolgens trekt ze  een vies gezicht, maakt een spuug gebaar en daarmee is het gesprek over Madonna voor haar klaar.

Ik krijg een 2^e stuk konijn op mijn bord gegooid en ik durf nu niet te weigeren.

En doorrrr

Het kost de meesten even wat moeite om weer op te starten na de lunch maar de band loopt weer en we gaan vrolijk door. Drie mensen zijn nu aangewezen om in de brandende zon handmatig op iedere fles een bierdop te drukken. Het zijn de drie jongste mannen van het gezin Die kunnen deze hitte nog wel aan.

Om vier uur houden de Nederlanders het voor gezien. Wij zijn niet gemaakt voor dit werk met deze temperaturen. Een duik in het zwembad is waar ik nu echt behoefte aan heb. Voordat ik in de auto stap vraag ik mij af of het verstandig is te rijden met zoveel bekertjes Pilatum op. Maar bij een werkelijke temperatuur van richting de 50 graden is je metabolisme aanzienlijk anders. Ik had zeker 10 flesjes water op, 2x een ontbijt, 2 borden pasta, 2 konijnen, een poot van een everzwijn en bovendien alcohol verdampt bij hoge temperaturen.

3 weken later komt Matteo mij in een mooie verpakking 6 flessen Pilatum brengen als dank voor het harde werk. De flessen die ik kreeg zijn maar liefst zeven jaar geleden gebotteld, want zo veel tijd is er nodig om deze kwaliteitswijn op het niveau te krijgen.

Genieten van de goede dingen in het leven

Dat is efficiency in midden Italie. Je doet de dingen met elkaar, op een relaxt tempo, genietend van de goede dingen in het leven in een omgeving waar al duizenden jaren hun voorouders ook wijn maakten. Af en toe komt er een technologische ontwikkeling bij en als een lopende band het niet meer zo lekker doet dan gaan ze de volgende dag gewoon nog even door.

Wat mij betreft is Pilatum de meest lekkere mousserende wijn. Probeer ´m zelf eens en bewaar ‘m voor een hete zomerdag. En terwijl je geniet van een glas Pilatum, haal je dan voor de geest hoe deze zeven jaar geleden gebotteld is in Bisenti, Abruzzo, Italia.

Vakantie bij Villa Ferranti Abruzzo

Of nog beter kom ervan genieten bij agriturismo Villa Ferranti Abruzzo. We regelen graag een wijnproeverij bij Ciccone of één van de drie andere kleinschalige, lokale wijnhuizen waar wij mee samenwerken.

We zouden het heel leuk vinden als je dit jaar je vakantie bij ons wil komen vieren. Neem dan even contact met ons op om te zien of er nog plek is.

Bauke